به گزارش خبرنگار روزنامه همشهری ؛ زندان برای محکوم و مجرم نباید پایان زندگی باشد ؛ قرار است فرصتی باشد برای تنبیه و تفکر درباره آنچه کرده است .
اين البته چيزی است كه بايد باشد ؛ واقعيت ، زندانهايی است كه دانشگاه آموزش جرم شدهاند ؛ مجرمهای معمولی ميگيرند و تبهكار حرفه ای تحويل می دهند.
تلاش براي تغيير اين وضعيت راه های زيادی دارد كه يكی از آنها اشتغال زندانی است.
زندانی اگر بتواند كار كند ، هم پس اندازی خواهد داشت و هم بعد از آزادی فرصتی براي بازگشت به جامعه.
از ۲۳۰ هزار زندانی كشور ، چند نفر فرصت كار كردن دارند؟
رحيم مطهرنژاد ، مدير عامل بنياد تعاون زندانیان كشور در گفتوگو با همشهري به سؤالهايی در اين باره پاسخ داده است.
واقعا اشتغال براي زندانيان چه اهميتي دارد؟
به استناد آمار نزديك ۵۰ درصد زندانيان بعد از آزادی دوباره به زندان برميگردند.
اما اين آمار درباره زندانيانی كه شغل دارند يك تا حداكثر ۲ درصد است. زندانی بعد از آزادی با انبوهی از مشكلات مواجه است كه خانواده در معرض فروپاشی و برچسب های اجتماعی بخشی از آنها هستند.
به گفته رئيس سازمان زندان ها سالانه ۳۰ هزار طلاق در زندان های كشور اتفاق می افتد ؛ يعنی اگر به وضعيت اين افراد رسيدگی كنيم بسياری از آسيبهای اجتماعي كنترل ميشود.
برخی از زندانيان بعد از طی دوران محكوميت ، دوباره به چرخه جرم باز می گردند. حال هم برای خود اين افراد و هم برای آرامش جامعه بايد اشتغال آنها را بهصورت جدی دنبال كنيم.
الان چند زندانی شاغل داريم؟
تعداد شاغلين مولد و غيرمولد ۵۰ هزار نفر است كه ۳ درصد آنها را بانوان تشكيل ميی دهند.
زندانيان مولد افرادی هستند كه حقوق و دستمزد دريافت می كنند و اينها به ۴ گروه اشتغال نشسته ، اشتغال در محيط بسته ، اشتغال با رأی نيمه باز و اشتغال با رأی باز تقسيم ميشوند.
اين گروه ها چه تفاوتی باهم دارند؟
زندانيان با اشتغال نشسته داخل بند كالايی مثل صنايع دستي و ... را توليد ميكنند. اشتغال در محيط بسته هم افرادی هستند كه در مجتمع های كارگاهی داخل محوطه زندان اشتغال دارند و اين دو گروه ۱۵ هزار زندانی را شامل ميشود.
زندانيان با اشتغال رأی نيمه باز ۱۰ هزار نفر هستند كه با اجازه شورای طبقه بندی هر زندان اجازه پيدا ميكنند بيرون از زندان و در ۱۵ هزار هكتار زمين كشاورزی ، باغداری ، دامپروری ، آبزی پروری ، صنعت و ... فعاليت كنند. اين افراد شب به زندان بر نمی گردند در آسايشگاه های بيرون از زندان زندگی می كنند.
آنها حتي روزهای پنجشنبه و جمعه با اجازه مقام قضايی به خانه می روند ، اگر جرايمشان سبك باشد با تعهدنامه و اگر لازم باشد تضمين های لازم از اين افراد گرفته می شود تا بتوانند از اين نوع مرخصی مخصوص استفاده كنند.
زندانيان با اشتغال رأی باز ۱۲ هزار نفر هستند كه اينها با اجازه شورای طبقه بندی زندان می توانند به شهرداری ها ، شهرك های صنعتی و كارخانه های بخش خصوصی كه با آنها قرارداد بسته شده ، بروند . اينها شب ها به خانه می روند اما موظفند كه در دوران محكوميت كار كنند.
و اين افراد حقوق هم ميگيرند؟
بله. همه آنها كه البته بستگی به كاری دارد كه انجام می دهند ، بين ۴۰ تا ۶۰ درصد حقوق اداره كار را برای كارهای روزمزدی دريافت می كنند.
اما زندانيانی كه به كارهای كارمزدی اشتغال دارند بيشتر از اين مقدار دريافت می كنند.
بنياد تعاون زندانیان سالانه حدود ۱۲ تا ۱۴ ميليارد تومان دستمزد به زندانيان پرداخت می كند. بخشي از دستمزد اين افراد به خانواده آنها ، بخشی پس انداز شده و بخشی هم به خود زندانی پرداخت می شود.
در پنج ماهه نخست امسال ۷۲ ميليارد تومان حقوق و دستمزد به زندانيان شاغل پرداخت كردهايم.
زندانی ها فرصت يادگيری حرفه را هم دارند؟
به طور ميانگين سالانه بين ۷۰ تا ۱۰۰ هزار زندانی با مشاركت سازمان فنی حرفه ای ، سازمان زندان ها و بنياد تعاون ، آموزش های فني حرفه ای را در ۲۰۰ رشته دريافت می كنند كه معمولا حدود ۷۰ هزار زندانی گواهينامه ميگيرند.
زندانی با همراه داشتن اين گواهينامه می تواند اشتغال داشته باشد ؛ به شرطی كه سوء پيشينه مانع از اشتغال او نشود. بنياد تعاون توانايی اين را دارد كه بتواند برای ۵۰ تا ۷۰ هزار زندانی ديگر هم اشتغال به كار ايجاد كند به شرط اينكه بودجه اين كار محقق شود.
اشتغال ؛ راهی برای مجازات جايگزين
مدير عامل بنياد تعاون زندانیان كشور : روسای محاكم قضايی و قضات نقش مهمی در كاهش تعداد زندانيان دارند چرا كه با صدور احكام مجازات های جايگزين حبس هم از تعداد زندانيان كاسته می شود و هم از آسيب هايی كه در اثر زندانی شدن به جامعه و خانواده وارد می شود كاسته ميشود.
می توان از اشتغال بهكار به عنوان مجازات جايگزين حبس برای زندانيان استفاده كرد. نگهداری از زندانيان هزينه های سنگينی را به جامعه تحميل می كند اما با استفاده از مجازات های جايگزين حبس و كاهش عناوين مجرمانه می توان از تعداد محبوسين كاست.